Bram van Velde
Bram (Abraham Gerardus) van Velde (1895–1981) was een bekende Nederlands graficus, kunstschilder en illustrator die leefde in Duitsland en Frankrijk, waar hij overleed. Werken van Van Velde zijn te vinden in de grote musea zoals het Musee d’Orsay, Tate Gallery en het Bilbao Fine Arts Museum.
Levensloop
Bram Van Velde werd in 1895 in Zoeterwoude-Rijndijk in Nederland geboren. Later vestigde hij zich in Frankrijk, waar hij ook in 1981 op 86-jarige leeftijd in Grimaud overleed. Ook zijn broer Geer van Velde ontplooide zich tot een beroemd kunstenaar en zou deels een parallelle weg afleggen aan die van Bram.
Begin als huisschilder
Beide broers ontwikkelden zich van huisschilder en decoratieschilder tot kunstschilder. Dit werd in gang gezet door hun werkgever, die een werkplaats had waar ook schilderijen van oude meesters werden gerestaureerd. Op rustige winterdagen liet hij de twee jongens daar kopieën van maken.
Daarnaast aquarelleerden zij landschappen en bloemstillevens op lampenkappen en hoedendozen voor dames. Zo leerden ze om kleuren samen te stellen en met kwast en penseel om te gaan.
De betrokkenheid van deze werkgever ging zelfs zover dat hij hun eerste stappen en verblijf in Parijs sponsorde om professioneel kunstenaar te worden.
Vriendschap Willink
Leuk om te vermelden is dat Carel Willink de twee broers in Parijs bezocht en zeer enthousiast was over hun werk. Willink was korte tijd in de ban van het ‘Modernisme’, maar ging later, als bekend, over op een hyperrealistische schildertrant.
Willink bemiddelde voor beiden om te mogen exposeren op de halfjaarlijkse ledententoonstelling van ‘De Onafhankelijken’ in Amsterdam – een baanbrekende gebeurtenis in die tijd.
Parijse School
In hun latere carrière kunnen de broers worden gezien als vertegenwoordigers van de Parijse School, waarvan de leden als gemeenschappelijke noemer een stijl hanteerde die wel ‘Lyrisch Abstract’ wordt genoemd, of ook wel als ‘Tachisme’ wordt aangeduid.
Het werk van Van Velde valt op door de intense kleuren en enigszins naar figuratie neigende vormentaal. Zijn handschrift laat een duidelijk abstract expressionistische toets zien. Aanwijsbaar is de verwantschap met kunstenaars als Matisse, Picasso en Adolph Gottlieb.
Schilders en schrijvers
Meerdere schrijvers raakten in de ban van het werk van Van Velde, waaronder de Franse schrijver André du Bouchet. Veel bekender is de grote liefhebber van het oeuvre van Van Velde: de in Ierland geboren, maar naar Frankrijk verhuisde schrijver Samuel Beckett, die doorbrak met zijn stuk ‘En attendant Godot’ (1952), in het Nederlands ‘Wachten op Godot’.
Becket schreef enkele essays over schilderkunst, waaruit de grote invloed van Van Velde op zijn eigen werk en zijn opvattingen over schrijven blijkt. Hij zag de schilderkunst van Van Velde als een bevestiging van de door hem zelf ingeslagen weg. Waarschijnlijk werkte de kennismaking als een schok der herkenning en werd dit tot zoiets als een kristallisatiepunt om tot het schrijven van ‘Wachten op Godot’ te komen.
Internationale collecties en musea
Werken van Van Velde zijn te vinden in de grote museale collecties van Engeland, Frankrijk, Nederland, de Verenigde Staten en Zwitserland.
Met dank voor de bijdrage van gastcurator Pieter Entrop