Diederick van Kleef
Diederick van Kleef (1954) is een Nederlandse kunstenaar. Hij studeerde aan kunstacademies van Arnhem en Maastricht. Zijn werk is o.a. opgenomen in de collecties van MOMA New York en andere internationaal gerenommeerde musea.
Loopbaan
Diederick van Kleef is opgeleid aan de kunstacademie te Arnhem met als vervolgstudie de Jan van Eyk Academie in Maastricht. In 1986 won hij de Koninklijke Kunst Prijs, een prijs speciaal voor jonge veelbelovende kunstenaars. Vanaf het begin is Van Kleef een speciale voorliefde voor boeken gaan ontwikkelen.
Hij heeft zich van alle denkbare vormen van het medium ‘kunstenaarsboek’ bediend. Hij gaat hierin bijvoorbeeld zover dat hij zelf handmatig het papier vervaardigt. Dat heeft gemaakt dat hij binnen het genre speciale naam en faam heeft ontwikkeld.
Daarnaast heeft hij vele schilderijen, tekeningen en grafisch werk gemaakt.
Kunstenaarsboeken als genre
Het fenomeen ‘kunstenaarsboek’, maar dan niet in de zin van een boek over kunst of een kunstenaar, maar als de creatie van een boek als kunst door een kunstenaar. Ze worden vaak gepubliceerd in kleine oplages, er is dan sprake van zogenaamde multiples. Sommige kunstenaarsboeken worden echter slechts één keer uitgevoerd, dit zijn unica.
Kunstenaarsboeken kunnen verschillende vormen aannemen, waaronder boekrollen, pop-up-boeken, harmonica-boeken, losse elementen die samenhoren in een doos, of de klassieke boekvorm van gebonden pagina’s.
Oorsprong van het genre
Het startpunt van het genre van kunstenaarsboeken wordt gelegd bij de publicatie van Songs of Innocence and of Experience van de Britse dichter en kunstenaar William Blake (1757–1827). De verregaande integratie van tekst, beeld en vorm, was een nieuw element in de geschiedenis van de boekkunst. Al deze factoren blijven tot vandaag sleutelconcepten in kunstenaarsboeken.
De boeken die William Morris publiceerde tijdens de jaren 1890, waren een tweede ijkpunt in het ontstaan van kunstenaarsboeken door sterke individuele expressie in combinatie met vakmanschap. Morris was eveneens de grondlegger van de arts-and-craftsbeweging in Groot-Brittannië.
Bekende beoefenaars van het genre
Echt belangrijk werd het medium bij avant-garde-kunstenaars van de 20ste eeuw. In de vijftiger en zestiger jaren maakten de Zwitsers-Duitse kunstenaar Dieter Roth (1930–1998) en de Amerikaanse kunstenaar Ed Ruscha (1937) conceptuele werken die beschouwd worden als de eerste echte kunstenaarsboeken.
Enkele kunstenaars die in dit genre belangrijk werk hebben gemaakt zijn o.a. de Italiaanse futurist Filippo Marinetti (1876–1944); Russische futuristen als Aleksej Kroetsjonych, Vladimir Tatlin en Olga Rozanova en El Lissitsky; Kurt Schwitters binnen de Bauhaus-beweging; en Theo van Doesburg voor De Stijl. Binnen de Nul-beweging heeft Jan Henderikse zich vele malen van dit medium bediend.
Met dank voor de bijdrage van gastcurator Pieter Entrop